LEEK – Nog tot en met 30 september is in Museum Nienoord de tentoonstelling ‘Ik, Anna van Ewsum (1640-1714) Leven in de Gouden Eeuw van Nienoord’ te bewonderen. De tentoonstelling is gewijd aan de meest bekende en ook beroemde historische vrouwfiguur, die het Westerkwartier heeft voortgebracht.
Anna was de laatste uit het geslacht Van Ewsum, die rond 1500 de Nienoord had gebouwd om van hieruit de omgeving te ontginnen. Vooral de turfwinning leverde veel geld op en Nienoord groeide uit tot machts- en vaak ook krijgscentrum. Gedurende haar leven bracht Anna de Borg Nienoord tot een ongekend grote grandeur. Dit mede samen met haar twee echtgenoten, respectievelijk Carel Hiëronymus en Georg Wilhelm von Inn- und Knyphausen. Georg Wilhelm liet zich door de keizer verheffen van baron tot graaf, en hiermee werden Anna en hij standgenoten van de Noordelijke stadhouders, de graven van Nassau. Inboedelbeschrijvingen van de borg uit die tijd getuigen van een ongekende weelde en plattegronden van bijna een eeuw later laten nog zien, hoe indrukwekkend Anna haar tuin moet zijn geweest.
Sindsdien is er veel afgebroken en verdwenen. Maar wie de tentoonstelling heeft bezoekt, ontdekt hoeveel op en rond het borgcomplex nog aan haar herinnert. Haar praalgraf door Rombout Verhulst in de dorpskerk van Midwolde, een ongeëvenaard hoogtepunt in de Nederlandse barok. De monumentale natuurstenen poort en ingangsportalen bij de Borg. De Schelpengrot, uniek in Nederland. De sierkanonnen, zonnewijzer, beeldensokkels, in de borgtuin. Allemaal kostbaarheden die elke dag te zien zijn.
De tentoonstelling brengt bijzonderheden, die zelden of niet eerder voor publiek te zien waren. Op de zolder van de borg doken originele witmarmeren stukken op, van een barokke schouw van rond 1700. Een complete schouw met origineel schilderstuk uit die tijd komt uit het depot van Museum Nienoord. Bijzonder is de zilveren lepel met gekwartierd wapen Ewsum-Tamminga dook onlangs op en is net gedateerd, op 1680-1685. Een kanonskogel blijkt te zijn van de belegering door de huursoldaten van Bommen Berend. Het door de keizer ondertekende adeldiploma en de huwelijksakte zijn ook aanwezig.
De tentoonstelling is aangevuld met pronkstukken uit de nationale rijtuigcollectie. Zoals het oudste en enige barokke rijtuig in Nederland, een ‘sleepkoets'(want zonder wielen!) en twee pronksleden uit Anna haar tijd.
Anna van Ewsum bracht de hele wereld naar Nienoord. Wat nu nog aan haar herinnert, biedt de meest wonderlijke associaties. Een wel heel curieus stuk is een lok van de krulpruik van Georg Wilhelm von Inn- und Knyphausen. Toen in de jaren ’80 bij een restauratie zijn lijkkist werd geopend, bleek zijn lichaam tot stof te zijn vergaan maar zijn krulpruik nog volledig intact! Gemaakt van berehaar uit de Andes. Wie googelt op de term ‘krulpruik’, komt telkens bij dezelfde terecht: het exemplaar dat Georg Wilhelm droeg bij ontvangsten op Nienoord, bij audiënties in Den Haag, Brussel en Het Loo. En dat hem nog steeds vergezelt, drie eeuwen later, in zijn kist onder het beroemde grafmonument. En een lok ligt dus nu in de tentoonstelling.
Entree en openingstijden
Wij zijn geopend van 11.00-17.00 uur en volwassenen betalen Є 6,00; kinderen tot 8 jaar zijn gratis, kinderen 8 t/m 14 jaar betalen in Є 3,00. Museumkaart is geldig.
