LEEK – Woensdag 6 maart om 14:00 uur neemt minister Bruno Bruins het eerste exemplaar in ontvangst van het Jubileumboek ‘Een leven vol rijtuigen’. Dit doet hij als zoon van mede-museumoprichter Dies Bruins. Die redde als student met een kleine groep enthousiastelingen veel waardevolle rijtuigen, sleden en toebehoren van de sloop, veiling en zelfs brandstapel.
De gemeente Leek zocht een bestemming voor de pas aangekochte borg Nienoord en in 1958 opende hier het Nationaal Rijtuigmuseum, met Dies Bruins als rentmeester. Inventarisaties sindsdien wezen uit dat zij in zowel kwantitatief als kwalitatief opzicht de meest belangrijke collectie hippomobiel erfgoed bijeenbrachten, een van de drie belangrijkste zelfs in Europa.
Nu tienduizenden stukken voor de ondergang behoed worden, is het een volgende uitdaging om alle verhalen er omheen vast te leggen. Daarom geen catalogus met bijvoorbeeld recente aanwinsten of hoogtepunten uit de collectie, maar een verhalenbundel met vertellingen van betrokkenen. Zoals de jonkvrouwen Van Panhuys die nog met hun moeder op de Fraeylemaborg woonden, en hun rijtuigen schonken aan het museum in hun vaders voorouderlijke huis Nienoord. Schrijfster Rosita Steenbeek die hier op het spoor kwam van haar eigen Joodse achtergrond, via haar oom die hier werkte.
Stalhouder Kuipers die vertelt over het wereldrecord langspan mennen. Marie Stravinsky die zich de kleurrijke verhalen van Igor Stravinsky herinnert. Jacob Melissen die onderzoek deed naar de enorme ophopingen paardenmest, in de snel groeiende steden tijdens de Industriële Revolutie. Rita Radetzky die vertelt waar woorden als koets en coach vandaan komen: uit het Hongaarse dorp Koc, waar de koningen hun koetsenbouwers en stoeterijen hadden.
Stalmeester kolonel bd Bert Wassenaar over het aangespannen rijden aan het Hof. Jean Pierre Rawie over onverkwikkelijkheden in de kuip. Een uitbaatster over haar uitspanning vroeger vlak buiten de poort. Pauline Broekema over haar ontdekkingen als journaliste in het museumdepot. Chantal Windstra als kampioen amazonerijden. En ‘last but not least’: de heer Bruins jr, die als jongen op Nienoord kwam en een zwartwit foto als jongetje bij het kanon nog gebruikt als een van zijn profielfoto’s nu. Met hun verhalen wekken zij het materiaal opnieuw tot bloei.
Deze verhalen zijn gerangschikt in tien hoofdstukken, totaal ongeveer 140 pagina’s. Samen geven zij een breed en kleurrijk beeld van 60 jaar verzamelen, restaureren, presenteren van en -bij gelegenheid rijden met- stukken van het Nationaal Rijtuigmuseum op Nienoord. De auteurs zijn: Paulien Andriessen, schrijfster; Hein Bekenkamp, journalist/publicist; drs. Berend de Boer, voorzitter Compagnie tot Instandhouding van het Oude Gerij; Pauline Broekema, schrijfster-journaliste; Mario Broekhuis, publicist; drs. Mertijn Dijkstra, voorzitter bestuur Museum Nienoord; drs. Luc Eekhout, oud-museumdirecteur Nationaal Rijtuigmuseum; Jhr. Cornelis van Eysinga (overleden 2018), kamerheer van Koningin Juliana en Koningin Beatrix; Albert Graansma, streekhistoricus; Dick Haagsman, nazaat van rijtuigschilder Haaxman; Joyce Haarman, vrijwilligster; Nora M. Hardenberg, nazaat van rijtuigontwerper Lucas Hardenberg; Arie de Jager, oud-restaurator Nationaal Rijtuigmuseum; Eddy Korringa, actief in de wereld van de mensport; Jacob Melissen, hippisch (foto)journalist, Carolien Overweg, interim-directeur Nationaal Rijtuigmuseum; Jkvr. A.M.J. (Mieke) van Panhuys, nazaat van de borgfamilies; drs. Geert Pruiksma, directeur Nationaal Rijtuigmuseum 2016-heden, drs. Rita Radetzky, publiciste; Jean Pierre Rawie, dichter en columnist, Mente Reitsema, oud-museummedewerker; Myron Hamming, dichter; Kenneth Roubos, projectleider Ambachtencentrum; Rosita Steenbeek, schrijfster; Catharina Cornelia Stensland-jkvr. van Panhuys, nazaat van de borgfamilies; Marie Stravinsky, Présidente Fondation Igor Stravinsky; Kolonel b.d. Bert Wassenaar, Stalmeester van Z.M. De Koning, Marianne Weits, bestuurslid Museum Nienoord, drs. Jan Zijlstra, conservator Museum Nienoord.
Voorts is het boek rijkelijk voorzien van afbeeldingen, waarbij Museum Nienoord mocht putten uit openbare en particuliere bronnen, verzamelingen, archieven van bijvoorbeeld Rijksmuseum Paleis Het Loo, Rijksmuseum Kröller Müller, Museum Van Loon en het Fries Film Archief. URL codes linken met films en video’s op het internet.
Eerdere hoogtepunten in het Jubileumjaar waren bijvoorbeeld de koetsentocht in mei 2018, en de opening van de twee Jubileumtentoonstellingen in december middels een kanonschot door CDK de heer René Paas. Het boek verschijnt nu, zodat foto’s hiervan nog mee kunnen.
De meeste betrokkenen zullen op 6 maart aanwezig zijn. Wij kijken ernaar uit om ook u hierbij te verwelkomen. Via [email protected] kunt u zich aanmelden voor deze feestelijke bijeenkomst.
