Partnerbijdrage – Een hernia kan rug- of nekpijn, tintelingen in armen of benen en spierzwakte veroorzaken. Veel patiënten herstellen met rust en fysiotherapie, maar in sommige gevallen is een operatie nodig. Hoe bepaalt u de beste behandeling? Dit artikel vergelijkt fysiotherapie en chirurgie en legt de verschillen tussen de drie meest gebruikte operatiemethoden uit: de microdiscectomie, de buisjesmethode en de endoscopische methode.
Conservatieve behandeling: Fysiotherapie als eerste stap
Bij een lumbale (onderrug) of cervicale (nek) hernia wordt in eerste instantie een conservatieve behandeling geadviseerd. Dit betekent dat een operatie wordt uitgesteld om te kijken of de klachten vanzelf verbeteren.
Fysiotherapie speelt hierin een belangrijke rol. Een goed begeleid oefenprogramma kan de pijn verminderen, de mobiliteit verbeteren en helpen bij het voorkomen van toekomstige problemen.
Hoe helpt fysiotherapie bij een hernia?
- Verminderen van pijn – Gerichte oefeningen helpen de druk op de zenuw te verlichten.
- Versterken van de rug- en nekspieren – Sterkere spieren zorgen voor betere ondersteuning van de wervelkolom.
- Verbeteren van houding en bewegingspatronen – Slechte houding en verkeerde bewegingen kunnen de klachten verergeren.
- Stimuleren van het natuurlijke genezingsproces – Fysiotherapie helpt de doorbloeding in de weefsels te verbeteren en het herstel van de tussenwervelschijf te bespoedigen.
Wetenschappelijke onderbouwing van fysiotherapie
De PLUS-studie van Kliniek ViaSana onderzocht de effectiviteit van een combinatie van fysiotherapie en injecties. Hieruit bleek dat veel patiënten geen operatie meer nodig hadden na een op maat gemaakt oefenprogramma (ViaSana, 2023 www.viasana.nl).
Een systematische review in de Richtlijnendatabase concludeerde dat meer dan 50% van de patiënten binnen 10 tot 12 weken herstelt met fysiotherapie en pijnstilling (Richtlijnendatabase, 2023 www.richtlijnendatabase.nl).
Wanneer is een operatie nodig?
Niet iedereen herstelt vanzelf. Een operatie wordt overwogen bij:
- Aanhoudende pijn na 10-12 weken – Als de pijn ernstig blijft en het dagelijks functioneren belemmert.
- Krachtverlies of uitval – Als een zenuw langdurig bekneld zit, kan dit leiden tot verlamming of blijvende schade.
- Cauda-equinasyndroom (spoedoperatie) – Symptomen zoals incontinentie en gevoelloosheid rond het kruis vereisen direct ingrijpen.
Welke operaties zijn er?
Als een operatie nodig is, zijn er verschillende technieken beschikbaar. De keuze hangt af van de grootte en locatie van de hernia, uw algemene gezondheid en de ervaring van de chirurg.
- Microdiscectomie (klassieke methode)
Bij een microdiscectomie maakt de chirurg een kleine snee (3-5 cm) en gebruikt een microscoop om het uitpuilende deel van de tussenwervelschijf te verwijderen.
De voordelen zijn dat het een bewezen effectieve techniek is, geschikt voor grotere hernia’s en een goed herstel geeft op lange termijn.
De nadelen zijn dat het een iets langere hersteltijd dan bij de andere methoden vergt omdat er meer spierweefsel beschadiging is dan bij de minimaal invasieve methodes.
- De Buisjesmethode (Minimaal Invasieve Microdiscectomie – MIMD)
Bij de buisjesmethode gebruikt de chirurg een smalle buis (dilatator) die via een kleine opening in de huid wordt ingebracht.
De voordelen zijn gerelateerd aan een kleinere incisie, maar door oprekken van de spieren met het buisje kan toch schade aan spieren ontstaan, ofschoon dit minder is dan bij de klassieke methode. Hierdoor is er ook een kortere hersteltijd en minder pijn dan bij een microdiscectomie.
De nadelen zijn dat het niet altijd geschikt is voor grote of complexe hernia’s en dat het echnisch uitdagender is voor de chirurg.
- Endoscopische Hernia-operatie (bijvoorbeeld Percutane Transforaminale Endoscopische Discectomie – PTED)
Bij de endoscopische methode wordt via een 6 mm grote opening een camera (endoscoop) ingebracht. Hiermee kan de chirurg het uitpuilende deel van de tussenwervelschijf verwijderen met minimaal weefseltrauma.
De voordelen zijn dat met deze methode de kleinste incisie en minste spierbeschadiging wordt bewerkstelligd, waardoor er de kortste hersteltijd en minst postoperatieve pijn ervaren wordt en vaak is deze methode mogelijk als dagbehandeling.
De nadelen zijn dat deze methode niet geschikt is voor alle hernia’s en dat het gespecialiseerde apparatuur en ervaring van de chirurg vereist.
Conclusie: Wat is de beste keuze?
Heeft u milde tot matige klachten? Dan is Fysiotherapie vaak de eerste keuze. Heeft u aanhoudende of ernstige klachten? Een operatie kan dan noodzakelijk zijn.
De keuze voor een specifieke operatiemethode hangt af van uw situatie en de expertise van uw chirurg. Overleg altijd met een specialist om te bepalen welke behandeling het beste bij u past.
