REGIO – Een tijdje geleden mocht Lammie Bosma-Vloon een dag mee met een politiecontrole op de A7, in het kader van de beloften-actie die we eerder dit jaar organiseerden. Wij reden ook twee uurtjes mee en deden verslag. Vanuit een onopvallende videowagen gaven twee agenten in burger ons een kijkje achter de schermen bij een A7Attent-controle.
Een pistool, handboeien, allerlei apparatuur, portofoons, pepperspray… Een hele uitrusting wordt ingeladen. Maar dat is ook nodig, je weet immers nooit wat je tegenkomt tijdens een controle. Terwijl de mannen rustig wat zaken over de speciale videowagen aan ons uitleggen, scheurt een automobilist met veel te hoge snelheid voorbij. Die uitleg komt later wel, eerst is het tijd voor actie! Terwijl we hem direct achterna rijden, schakelen de agenten moeiteloos over naar een snelheidsmeting. Die is niet veel later klaar en liegt er niet om: deze automobilist rijdt een dikke 30 km/uur te hard. Tijd voor een staande houding. We gaan voor de automobilist rijden en het stop-bord verschijnt vanuit de hoedenplank. De man rijdt netjes achter ons aan en geeft bij de staande houding direct toe dat hij fout zat. “Dat is heel vaak zo”, vertellen de agenten. “Mensen weten echt wel dat ze fout zaten. Vaak krijgen bestuurders ook een beetje schaamte voor hun eigen gedrag. Zeker als je ze er tijdens een staande houding persoonlijk mee confronteert. We hopen dat dat ervoor zorgt dat ze het niet nog eens doen.”
Samenspel
Wat direct opvalt bij zo’n plotselinge meting, is dat de twee agenten perfect op elkaar zijn ingespeeld. Dat moet ook wel, want voor een goede snelheidsmeting moet je met veel zaken tegelijkertijd rekening houden: Je moet bepalen welk type meting het meest geschikt is voor deze situatie, dat hangt onder andere af van hoe dicht je bij de desbetreffende auto rijdt. Maar het type meting heeft ook weer invloed op hoe de videowagen daarna precies moet rijden. Terwijl de bestuurder achter de andere auto aan rijdt, moet de bijrijder de juiste meting op het juiste moment starten. Dat gebeurt overigens allemaal in een fractie van een seconde, want veel tijd is er natuurlijk niet. Als de meting genoeg seconden heeft gelopen, moet die weer beëindigd worden. Maar dat kan alleen als de videowagen de juiste afstand heeft van de auto die gemeten wordt. De snelheidsmeting is daarmee een samenspel tussen de bestuurder en de bijrijder, die alleen slaagt als de twee agenten soepel op elkaar reageren.
Norm
Ondertussen rijden we op de A7 en halen we iemand in die geen gordel lijkt te dragen. Als we nog eens goed kijken wordt het vermoeden bevestigd: deze gordel hangt ongebruikt naast de stoel. Een korte staande houding later is de boete om de gordel uitgeschreven. “Vroeger had je daar een dagtaak aan”, vertelt één van de agenten. “Dan zag je continu mensen zonder gordel rijden. Maar de laatste tien jaar heeft er echt een verandering plaatsgevonden: het is nu de norm om je gordel te dragen. Gelukkig maar, want een gordel omdoen is zo’n kleine moeite en kan een hoop ellende besparen.”
Controleren op afleiding
Als de rust is wedergekeerd krijgen we uitleg over hoe dat nou precies in z’n werk gaat, zo’n controle op de A7. Want we hebben nu mensen staande gehouden voor snelheid en voor gordelgebruik, maar gingen we niet in eerste instantie op pad voor afleiding achter het stuur? “Vaak focussen we ons op één ding, bijvoorbeeld afleiding in het verkeer”, vertelt één van de agenten. “Maar ja, je komt natuurlijk ook andere gevaarlijke gedragingen tegen. In principe houden we daarom alles wat gevaarlijk is, staande. En op de snelweg rijden zonder gordel, valt daar ook onder.” Hoe controleer je dan precies op afleiding achter het stuur, vragen wij ons af? “
Allereerst kijken we naar rijgedrag”, leggen ze uit. “Daar kun je vaak al heel veel aan zien. Bijvoorbeeld een auto die slingert, iemand die heel dicht tegen de lijn aan rijdt of iemand die op de snelweg met een gangetje van 80 achter een vrachtwagen blijft rijden. Dat zijn aanwijzingen dat iemand met andere dingen bezig is achter het stuur. Daarnaast kijken we bij elke auto of vrachtwagen waar we langs rijden naar binnen, om na te gaan of mensen zich netjes aan de regels houden.” En die regels, wat zijn die dan precies? “Je telefoon vasthouden is per definitie gevaarlijk. Dat blijkt uit talloze onderzoeken en voorbeelden. Daarom is daar ook een specifieke regel voor en schrijven we daar altijd direct een boete voor uit. Maar er zijn ook zaken die in een meer grijs gebied vallen. Een banaan eten bijvoorbeeld, of het volume van je radio harder zetten. Bij dat soort zaken kijken we naar het gedrag van de bestuurder: slingert hij doordat hij zijn banaan pakt? Of kijkt hij met 130 km/uur een paar seconden lang niet op de weg maar naar zijn radio? Dan zijn dat ook redenen om iemand staande te houden.”
Oude bekende
Ineens raast een iemand ons met hoge snelheid voorbij. Een bekende auto, want die hadden we al eerder zien rijden vandaag en de bestuurder nam het toen ook al niet zo nauw met de regels. Zonder te twijfelen zetten we de achtervolging in. Terwijl we er achteraan rijden en de snelheidsmeting starten, valt op dat hij ook extreem aan het bumperkleven is. Des te meer reden om hem staande te houden. Een poging van de automobilist om ons af te schudden, valt in het water door het razendsnelle reactievermogen van de politiemannen. Even later houden we hem staande. Hij is duidelijk not amused en een flinke discussie volgt.
Onder de boete komt hij niet uit, want hij reed overduidelijk te hard. Daarnaast worden de opnamen van de dashcam naar het CBR gestuurd, die gaat bepalen of de bestuurder een speciale cursus moet volgen. “Dat doen we omdat deze meneer meerdere overtredingen in één rit heeft begaan. Niet alleen het hard rijden en het bumperkleven, maar hij ging ook nog eens afslaan waar dat niet meer mocht, in een poging ons af te schudden. Dat tezamen valt duidelijk onder ‘asociaal rijgedrag’. We merken dat een boete dan vaak niet het gewenste effect heeft. Daarom melden we hem aan voor de cursus ‘Educatieve Maatregel Gedrag en verkeer’, in de hoop dat hij zich meer bewust wordt van de gevolgen van zijn gedrag. Ook het feit dat hij die cursus zelf moet betalen en dat hij zijn rijbewijs moet inleveren als hij niet actief meedoet, zorgt er hopelijk voor dat hij volgende keer wel twee keer nadenkt voordat hij zulke capriolen uithaalt op de weg.”
Op scherp
Al met al een afwisselende ochtend, waarin we zagen dat je als verkeerspolitie continu op scherp moet staan. Vooral het persoonlijke contact dat je met mensen hebt bij een staande houding, is waardevol. Dan kun je echt met mensen in gesprek gaan en hen –hopelijk- een stukje bewustwording bijbrengen. Het project ‘A7? Attent!’ gaan nog een tijdje door. Zodat nog meer mensen zich gaan realiseren dat bijvoorbeeld telefoongebruik achter het stuur voor levensgevaarlijke situaties zorgt.
