Provincie – Het was dit jaar over het algemeen een goed seizoen voor de weidevogels in het gebied van de boeren van Collectief Groningen West. Vooral de grutto en tureluur brachten meer jongen groot, zeker in vergelijking met vorig jaar waarin sprake was van extreme droogte en veel predatie door onder andere vos en steenmarter. Het koude en natte voorjaar hielp een handje mee.
“Dit was het beste seizoen van de afgelopen vier jaar. Met name in de gebieden waar meerdere boeren gezamenlijk het beheer op elkaar afstemmen voor de weidevogels werd massaal gebroed dit jaar. Een goed voorbeeld hiervan is het gebied bij Tinallinge. Een mooie verrassing was dat twee paren van de zeldzame steltkluut (moerasvogel) hun jongen grootbrachten in speciaal voor weidevogels aangelegde plasdras gebieden op boerenland”, aldus veldcoördinator Henk van der Noord van Collectief Groningen West.
Hoger broedsucces
In bijvoorbeeld de Winsumermeeden werden zowel vorig jaar als dit jaar 75 grutto-broedparen geteld, maar was dit jaar het broedsucces veel hoger (90 procent) ten opzichte van vorig jaar (45 procent). Ook tureluurs brachten dit jaar veel meer jongen groot in dit gebied (broedsucces van 90 procent). De Winsumermeeden is de afgelopen jaren steeds aantrekkelijker voor weidevogels gemaakt door boeren die bijvoorbeeld plasdras gebieden aanleggen, later maaien en ruige stalmest gebruiken. Dit in combinatie met actief predatiebeheer zorgt ervoor dat weidevogels hier hun jongen met succes kunnen grootbrengen. “Dat geeft hoop voor de toekomst om de populaties weidevogels te laten groeien”, aldus Van der Noord.
Strorijke paardenmest en later maaien
Opvallend dit jaar was een gebied bij Klein Garnwerd waar maar liefst 65 nesten werden geteld op één perceel, waarvan 28 van onze nationale vogel de grutto (vorig jaar 12). Dit succes was het gevolg van gebruik van strorijke paardenmest, verhoging van het waterpeil en later maaien waardoor de kuikens volop ruimte kregen om groot te worden. Het perceel was door een afgerasterde dam praktisch onbereikbaar voor predatoren zoals steenmarter en vos.
Veel predatiedruk in Onnerpolder
Er waren ook gebieden waar het succes uitbleef, ondanks dat het zeer aantrekkelijke weidevogelgebieden zijn. “In de Onnerpolder bijvoorbeeld viel het resultaat tegen, voornamelijk door predatie van de vos. Van bijvoorbeeld zes nesten van de wulp is er maar één uitgekomen. Op camera is vastgelegd dat vos en steenmarter drie nesten leeghaalden”, aldus Van der Noord. Hier is de afgelopen jaren ook veel geïnvesteerd in speciale weidevogel plasdrasgebieden, later maaien en hoog waterpeil, maar tegelijkertijd is de predatiedruk in dit gebied toegenomen.
Steeds meer boeren maken land nat voor weidevogels
Het nat maken van land voor weidevogels is een belangrijke maatregel om een gebied
aantrekkelijker voor weidevogels te maken. Dit in combinatie met het laat maaien van de percelen
rondom een plasdras en het creëren van een hoog waterpeil voor voedselrijke slootoevers maakt dat
deze gebieden als een magneet werken op weidevogels. In het ondiepe water kunnen ze rusten en
poetsen terwijl de drassige randen volop voedsel bieden. Door later te maaien kunnen de vogels hun
jongen in alle rust laten opgroeien. Steeds meer boeren van Collectief Groningen West creëren
dergelijke plasdras gebieden. Waar mogelijk worden deze gebieden zoveel mogelijk met elkaar
verbonden zodat grote, robuuste gebieden ontstaan waar de weidevogels zich thuis voelen. Voor
deze maatregelen krijgen de boeren een vergoeding vanuit het subsidiestelsel Agrarisch Natuur en
Landschapsbeheer (ANLb).
Fel en sierlijk
Dat er dit jaar twee paartjes steltkluut hebben gebroed in plasdras gebieden is bijzonder omdat deze
zeldzame moerasvogel doorgaans broedt in grote moerasnatuurgebieden zoals Lauwersmeer en de
Onnerpolder. In 2019 broedde er voor het eerst een paar steltkluten in een plasdras gebied bij boer
Kooistra in de Winsumermeeden. Dat er dit jaar twee paar steltkluten hebben gebroed in de plasdras
gebieden was niet alleen een mooie verrassing, maar ook gunstig voor de weidevogels die er
broedden. “Ze verdedigen hun nest en jongen fel tegen bijvoorbeeld kraaien en kiekendieven. Daar
hebben de andere vogels ook profijt van”, aldus Van der Noord. De sierlijk ogende steltkluten met
hun lange rode poten hebben gebroed in plasdras gebieden bij twee boeren in Stitswerd en bij
Onderdendam.
Op het YouTube kanaal van Collectief Groningen West staat een kort filmpje met een compilatie van
plasdrasgebieden met ook de gebieden waar de steltkluten hebben gebroed:
