WESTERKWARTIER – Als het aan 50plus ligt gaat het Westerkwartier de gemeente Apeldoorn achterna en wordt het Westerkwartier een vuurwerkvrije gemeente. De lokale partij VZ Westerkwartier is het daar niet mee eens.
Volgens VZ is er uit meerdere onderzoeken duidelijk gebleken dat er met name in het oosten en noorden van ons land een grote meerderheid voor behoud van het zelf kunnen afsteken van vuurwerk en andere tradities is. Met name jongeren en gezinnen met kinderen beleven zowel aan de voorbereiding als aan het zelf afsteken veel plezier. VZ denkt dat ook veel ouderen dit de jeugd wel gunnen. Ze zijn immers ook zelf jong geweest?
Legale verkopers
VZ is verder ook benieuwd hoe 50plus wil omgaan met de legale vuurwerkverkopers in onze gemeente. Worden die zomaar aan de kant gezet? Deze hebben immers steeds geïnvesteerd om aan alle nieuwe veiligheidsmaatregelen te voldoen en verkopen goedgekeurd vuurwerk in tegenstelling tot het illegale circuit.
VZ Westerkwartier vindt daarom dat een dergelijke drastische maatregel alleen genomen kan worden als een flinke meerderheid van onze inwoners zelf hiervoor gaan pleiten. Volgens VZ Raadslid Johan de Vries zou het peilen van de mening van al onze inwoners goed kunnen via het houden van een lokale referendum.
Oud en Nieuw: een eeuwenoud feest
Bij ieder volk blijkt er al eeuwenlang feesten te zijn gehouden om het einde van het oude jaar en het begin van het nieuwe luidruchtig te vieren.
Het schijnt dat de oudste bewoners van onze streken, tussen eind december en begin januari een winterzonnewendefeest vierden. Dit joelfeest ging gepaard met joelvuren en drinkgelagen. De Spaanse landvoogd Requesens voerde tijdens de Tachtigjarige Oorlog in 1575 in dat ook in ons land het nieuwe jaar op 1 januari begint.
In de zeventiende eeuw, zo meldt de geschiedschrijver Jan ter Gouw in De Volksvermaken (1871), ging Oudjaar in ons land gepaard met volle bekers en luide gezangen. Ook werd er al veel in de lucht geschoten. Rijke particulieren konden kiezen uit een groeiend assortiment vuurwerk, wat ze ook inzetten tijdens bruiloften en verjaardagen.
Vanaf 1892 verscheen industrieel calcium carbide op de markt als goedkope vervanging van buskruit. In dezelfde periode brachten melkcoöperaties de bekende melkbussen in omloop, waarmee zich een ideale lanceerinrichting aandiende. Op het platteland werd dan ook veel plezier aan het carbidschieten beleefd..
De grote groei van Chinees siervuurwerk hebben we te danken aan het gebruik ervan in het vroegere Nederlands-Indië en is meegenomen door de oud-Indiëgangers en immigranten uit Indonesië.
Carbidschieten is in 2014 als vijftigste traditie geplaatst op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed. Vanaf 1 december 2015 is ook het consumentenvuurwerk afsteken met oud en nieuw, een officiële Nederlandse traditie.
Het behouden van tradities is voor VZ belangrijk. Tradities zorgen voor verbinding van de huidige tijd met het verleden. Bovendien bevordert het vieren van tradities het saamhorigheidsgevoel. Juist in deze tijd is dit waardevol vindt VZ.
Een voortdurend debat over vuurwerk blijft nuttig
Een voortdurend debat over vuurwerk vindt ook deze lokale partij uiteraard nuttig, want daardoor kunnen nieuwe en betere veiligheidsmaatregelen (plastic brillen, gezichtsmaskers, lanceerstandaarden, compoundpakketten oftewel cakeboxen, beperkte tijd om vuurwerk af te steken) worden bedacht.
Volgens Chris Veeze van 50 Plus gaan al deze genomen maatregelen niet ver genoeg. Volgens hem belanden er door het afsteken van consumentenvuurwerk veel slachtoffers in het ziekenhuis en veroorzaakt het bovendien een enorme luchtverontreiniging.
VZ Westerkwartier zegt hierover: Veel ernstige ongelukken tijdens Oud en Nieuw worden veroorzaakt door zwaar illegaal vuurwerk dat, zoals het woord zegt, reeds verboden is.
In 2018 werden ruim vier op de tien ongevallen veroorzaakt door gedrag van de afsteker of de omstander: vanuit de hand afsteken van vuurwerk, gooien met vuurwerk, te weinig afstand houden of illegaal vuurwerk afsteken. Van één op de tien ongevallen werd vastgesteld dat het product de oorzaak was. Ook behandelden huisartsenposten relatief veel brandwonden bij kinderen door sterretjes.
Proportie
Langzamerhand verliezen we de proporties uit het oog vindt VZ . Ter vergelijking: Op 31 december 2018 en 1 januari 2019 zijn 396 slachtoffers van een vuurwerkongeval behandeld op de Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) van een Nederlandse ziekenhuis. Hier tegenover staan jaarlijks 60.000 skiblessures. Ook Ieder jaar belanden er meer dan 60.000 patiënten door toedoen van een huisdier of een paard op de spoedeisende hulp. Het aantal klusongelukken overstijgt zelfs de 100.000 en wat te denken van het aantal sportblessures: 4.4 miljoen sportblessures per jaar in Nederland, waarvoor in 1,9 miljoen gevallen medische behandeling gezocht werd. Daarmee vormen sportblessures bijna de helft van alle behandelde ongeval letsel. Moeten we dan ook maar stoppen met sporten?
En wat betreft de luchtvervuiling?
In het eerste uur van de jaarwisseling van 2018 op 2019 lieten stedelijke meetpunten verhoogde concentratiewaarden van fijn stof zien. Regionale meetpunten laten al een veel minder hoge piek zien. Verder blijkt uit de metingen dat er al snel weer een terugkeer is naar normale waarden.
Invoering gemeentelijk referendum
VZ Westerkwartier wil luisteren naar de stem van de samenleving. VZ vindt daarom ook de mening van de inwoners over dit soort dilemma’s erg belangrijk.
Volgens Johan de Vries ( raadslid van VZ) is het houden van lokale referenda een goede democratische aanvulling op het kiezen van een gemeenteraad. Juist bij ingrijpende veranderingen zoals het invoeren van een vuurwerkverbod hoort de gemeenteraad eerst te luisteren naar de wens van haar inwoners. Het referendum op gemeentelijk niveau is een goed functionerend en al regelmatig gebruikt instrument. Dat blijkt ook uit promotieonderzoek aan de Tilburg University. Via Middag- Humsterland heeft onze gemeente er al een positieve ervaring mee opgedaan. Via een goed verlopen referendum hebben de bewoners gekozen voor aansluiting bij het Westerkwartier.
Om dit in onze gemeente verder mogelijk te gaan maken moet er eerst nog een referendum verordening opgesteld worden.
VZ Westerkwartier gaat dit proberen te realiseren en hoopt op steun van de andere politieke partijen. Gezien de positieve ervaringen bij andere Nederlandse gemeenten en ook bij Middag Humsterland moet dit toch haalbaar zijn besluit Johan zijn betoog.
