WESTERKWARTIER – De agrarische natuurvereniging Boer & Natuur Zuidelijk Westerkwartier heeft onlangs, in samenwerking met Landschapsbeheer Groningen en Aves Tura, twee projecten positief afgesloten.
Het gaat om de projecten “Biomassa-oogst in het Zuidelijk Westerkwartier” en “Organiseren van de biomassa-stromen West Groningen”. Beide projecten leveren een bijdrage aan het onderhoud van het karakteristieke landschap van het Westerkwartier.
‘Biomassaoogst in het ZWK’
In het kader van dit project werd het groot onderhoud van ruim 12 kilometer houtsingels zoveel mogelijk gemechaniseerd uitgevoerd. Voor het afzetten van de bomen werd een kraan met een ‘knipper’ ingezet en een grote versnipperaar, zodat er snel en efficiënt kon worden gewerkt. Het werk werd uitgevoerd in de eerste maanden van 2013.
De resultaten van de uitvoering waren uitstekend en de eigenaren tevreden; mede omdat het werk voor hen werd geregeld en er weinig of geen papieren rompslomp aan te pas kwam.
Bij het werk kwam ca. 200 ton stamhout en 400 ton houtsnippers vrij. Het hout werd vermarkt en de snippers werden geleverd aan de biomassakachel in Marum.
In het project werden, in overleg met de Iepenwacht Groningen, ook enkele houtsingels langs gemeentelijke wegen meegenomen, waarin veel bomen waren aangetast door de essentaksterfte. De uitvoering werd gecoördineerd door Landschapsbeheer Groningen.
De resultaten van de proef laten zien dat het mechanisch onderhoud van de houtsingels goede resultaten oplevert en in veel gevallen goedkoper is dan het meer handmatige onderhoud dat tot nu toe gebruikelijk is. Het is daarbij wel belangrijk dat de terrein-omstandigheden goed zijn en er voldoende kilometers worden gebundeld om efficiënt te kunnen werken. Dat kan als gemeenten, particulieren en Staatsbosbeheer het beheer gezamenlijk gaan uitvoeren. Met een dergelijke gebiedsgerichte, collectieve aanpak kunnen de kosten van het singelonderhoud zo laag mogelijk worden gehouden, leveren het vrijkomende hout en de snippers het meest op en wordt het draagvlak voor onderhoud onder de eigenaren van de singels aanzienlijk vergroot. De resultaten van dit project leveren een mooi uitgangspunt op voor de Gebiedscoöperatie Westerkwartier en Landschapsbeheer Groningen om dit te realiseren. Hiervoor staat al een vervolgproject in de startblokken.
‘Organiseren van biomassa-stromen in West Groningen’
Binnen het project biomassastromen werd kritisch gekeken naar de mogelijkheden om kosten voor afvoer van groene afvalstoffen te verlagen. In het kader van de biobased economy is ook bekeken welke waarde producten als gras, hout en slootmateriaal kunnen hebben wanneer ze lokaal optimaal worden benut. Hiervoor werden o.a. drie succesvolle masterclasses georganiseerd waaraan overheden, boeren, loonwerkers, kennisinstellingen, natuurbeheerders en afvalverwerkers/bedrijfsleven deelnamen. Samen concludeerden zij dat er goede mogelijkheden liggen. Natuurgras kan bijvoorbeeld lokaal worden gecomposteerd om vervolgens de bodem van landbouwgrond te verbeteren. Ook is het mogelijk lokaal ‘’ landschapswarmte” te verkopen in plaats van natte houtsnippers. Deze nieuwe ketens leveren milieuwinst en geld op. Een aantal ondernemers heeft aangekondigd deze uitdaging op te pakken.
Genoemde projecten werden mogelijk gemaakt door bijdragen in het kader van het Europese NEND programma, provincie Groningen, gemeenten Grootegast, Leek en Marum, DLG, LTO Noord en de Rabobank.
De agrarische natuurvereniging, Staatbosbeheer en AOC Terra zijn in vergevorderd stadium voor oprichting van Gebiedscoöperatie Westerkwartier. De uitkomsten van beide projecten zijn waardevol voor de coöperatie en haar vervolgactiviteiten.
